De Annie M.G. Schmidtlezing, voor het eerst gehouden in 2000, is een begrip in de wereld van de kinder- en jeugdliteratuur. Elk jaar geeft een gelauwerd schrijver zijn of haar persoonlijke kijk op de (studie van de) kinder- en jeugdliteratuur.
Toen de Annie M.G. Schmidt-leerstoel voor kinder- en jeugdliteratuur in Leiden in 2013 werd opgeheven, dreigde er een einde te komen aan de lezing, maar dankzij het Kinderboekenmuseum kon de traditie worden voortgezet. De lezing wordt georganiseerd in samenwerking met IBBY-Nederland en mede mogelijk gemaakt door Stichting Lezen en het Nederlands Letterenfonds.
Lees hier alle eerdere lezingen terug:
2000
Imme Dros – De kleren en de keizer.
2001
Bart Moeyaert – Afscheid, altijd afscheid.
2002
Joke van Leeuwen – De eerste dingen.
2003
Anne Provoost – En dan nu het slechte nieuws. Het kind als antagonist.
2004
Peter van Gestel – Dromen, sprookjes en verhalen.
2005
Paul Biegel – Hoe vertellen we het onze kinderen?
2006
Edward van de Vendel – Over adem.
2007
Rita Verschuur – De A van Astrid en Annie.
2008
Gerda Dendooven – Lege dozen, halve kinderen.
2009
Sjoerd Kuyper – Het nieuwe uitgeven en mijn oude schrijversneus.
2010
Marita de Sterck – The amazing distance, een pleidooi voor het vreemde en de bevreemding in de (jeugd)literatuur.
2011
Floortje Zwigtman – Het weven van een web. Hoe schrijven gaat en waarom fictie gevaarlijk is.
2012
Daan Remmerts de Vries – De lege ruimte – Een monster of een mogelijkheid.
2013
Ted van Lieshout – Kinderen kunnen de pot op!
2014
Gideon Samson – Messen en scharen zijn kindergevaren.
2015
Els Beerten – En als we eens op aarde bleven?
2016
Harm de Jonge – Het paradijs van de fantasie. Van het fluitketeltje van Annie MG tot de paddoknabbels van Alice in W.
2017
Rindert Kromhout – De rattenvanger van Weesp. Over het belang van kunst- en cultuuronderwijs in multicultureel Nederland.
2018
Anna Woltz – Het wijzertje op ons voorhoofd.
2019
Marjolijn Hof – Een noodzakelijk kwaad.
2020
Geen lezing ivm de coronamaatregelen
2021
Koos Meinderts - Het land waar grote mensen wonen.
2022
Marit Törnqvist - Waar ligt de grens?
2023
Jean-Claude van Rijckeghem - Tijdreizen en bouillonblokjes.
De Grote Vriendelijke Podcast nam de Annie M.G. Schmidtlezingen van 2019, 2022 en 2023 op.
De opnames zijn hier terug te luisteren:
Een noodzakelijk kwaad door Marjolijn Hof (2019)
Waar ligt de grens? door Marit Törnqvist (2022)
Tijdreizen en bouillonblokjes door Jean-Claude van Rijckeghem (2023)
Actueel
Annie M.G. Schmidtlezing 2023 door Jean-Claude van Rijckeghem
Op 16 mei verzorgde de Vlaamse auteur, scenario-schrijver en filmproducent Jean-Claude van Rijckeghem de Annie M.G. Schmidtlezing 2023. In het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum in Den Haag gaf hij zijn visie op lezen en jeugdliteratuur. De titel van zijn lezing is ‘Tijdreizen en bouillonblokjes’.
In zijn lezing vertelt Van Rijckeghem hoe hij zijn schroom voor ‘Echte Boeken’ overwon en schrijver werd. Hij gaat uitgebreid in op zijn historische romans voor jongeren en betrekt hierbij tevens werken van Thea Beckman, René Goscinny en Alexandre Dumas. Ook spreekt hij over het schrijven van scenario’s en boeken – en hoe verschillend dat is.
Over Jean-Claude van Rijckeghem
Jean-Claude van Rijckeghem (Gent, 1963) richtte in 1994 zijn eigen filmproductiehuis A Private View op en won een scenario-prijs in Cannes met de speelfilm Aanrijding in Moscou (2007). Vele producties volgden. De recentste, Zeevonk, opent dit jaar de jongerensectie op het filmfestival van Berlijn. Hij werkte in 2004 als scenarist mee aan de verfilming vanKruistocht in Spijkerbroek, naar de bekende roman van Thea Beckman. Tante Dingdong (2000) was de eerste novelle van zijn hand, gevolgd door twee jeugdboeken rond Spijker, een 15-jarige volksjongen in samenwerking met Pat Van Beirs. Jonkvrouw, de roman die het duo daarna schreef rond de historische figuur van de Vlaamse erfdochter Margaretha van Male, oogstte veel lof. Daarvoor kregen ze de Thea Beckman-prijs, de Boekenleeuw, De Kleine Cervantes en de prijs van de Kinder- en Jeugdjury. Sinds 2005 is het boek in meer dan tien talen uitgegeven. Ook Van Rijckeghems jeugdboek IJzerkop ontving verschillende prijzen. In 2022 verscheen zijn historische jeugdroman Onheilsdochter. Het werd in De Standaard der Letteren omschreven als ‘een van de knapste adolescentenromans van het jaar’.
Eerder nieuws
Annie M.G. Schmidtlezing 2022
Het thema dat Marit Törnqvist koos voor de Annie M.G. Schmidtlezing 2022 is door de oorlog in Oekraïne actueler dan ooit. De titel van de lezing, die zij op woensdag 18 mei hield in het Kinderboekenmuseum in Den Haag, luidt ‘Waar ligt de grens?’ Terwijl de hekken rond Europa hoger en hoger worden, wordt er binnen die hekken gesproken over het belang van diversiteit en inclusie. Iedereen verdient dezelfde kansen en moet zich gerepresenteerd zien. Wat betekent dit voor schrijvers en illustratoren van kinderboeken? Törnqvist verkent in een uiterst persoonlijk verhaal de nieuwe grenzen waar de kinderboekenmaker tegenaan loopt.
Grens van de verbeelding
We leven in een explosieve tijd. Meer dan 80 miljoen mensen zijn op de vlucht voor oorlog en vervolging. Uit angst voor een toestroom van vluchtelingen en uit angst voor de vreemdeling wordt door regeringen een steeds hoger hek rond de grens van ‘fort Europa’ geplaatst. Sommige vluchtelingen worden er door-gelaten, anderen niet. Maar binnen dit ‘fort’ wordt óók met vuur gesproken over het belang van gelijkheid en meer diversiteit. Alle mensen in ons land moeten dezelfde kansen krijgen en iedereen moet zichzelf gerepresenteerd zien. Niet alleen in alle beroeps-groepen en opleidingen, maar ook in kunstproducties en literatuur. Kinderboekenmakers kunnen en willen niet om deze beweging heen. Maar hoe moeten zij omgaan met een wereld waar mensen banger en banger voor elkaar worden en zich bovendien steeds bewuster worden van ongelijkheid en verschillende kansen? Wat kunnen makers van kinderboeken doen met de verborgen verhalen die schuilgaan achter de mensen die we ontmoeten? Wiens verhaal mogen ze vertellen? In wie mogen ze zich inleven? Waar ligt de grens van hun verbeelding?
De lezing vond plaats op woensdagavond 18 mei om 20.00 uur in het Kinderboekenmuseum. De lezing is nu op onze website terug te lezen (zie het overzicht op deze pagina) en dankzij De Grote Vriendelijke Podcast ook terug te luisteren.
Over Marit Törnqvist
Marit Törnqvist (1964) is geboren in Zweden, maar verhuisde op haar vijfde naar Nederland. Ze volgde de illustratie-opleiding aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam en maakte een vliegende start als illustrator van Astrid Lindgren. Al snel veroverde ze buiten Nederland en België een groot publiek. Haar eerste zelfgeschreven boek, Klein verhaal over liefde, werd in 1995 bekroond met een Zilveren Griffel. Törnqvists oeuvre telt vele hoogtepunten, waaronder haar tekeningen in Jij bent de liefste met gedichten van Hans en Monique Hagen en het met een gouden penseel bekroonde Pikkuhenki, van Toon Tellegen. In april 2022 verschijnt haar nieuwste boek Schildpad en ik.
Törnqvist heeft de afgelopen jaren haar blik verruimd en talloze boekprojecten voor gevluchte kinderen geïnitieerd over de hele wereld. Ze is betrokken geraakt bij het Iraanse boekpromotieproject Read with Me dat zich richt op de meest kwetsbare kinderen in het land. In 2021 kreeg ze in Moskou de IBBY-iRead Outstanding Reading Promoter Award overhandigd voor haar inspanningen op het gebied van leespromotie. Naast illustreren, schrijven en boekpromotie staat Törnqvist regelmatig op de barricades om een stem te geven aan in de klem geraakte vluchtelingen.
